Kinderen
De tandheelkundige behandeling van kinderen is gebaseerd op vertrouwen.
Voor de eerste controle afspraak maken wij uw kind op speelse wijze met het tandartsbezoek vertrouwd. Wij adviseren om uw kind mee te nemen naar onze praktijk, indien u zelf alleen voor een controle-afspraak komt. Uw kind ervaart dan dat ook u in de stoel gaat zitten als iets vertrouwds, zodat het zelf dit ook wil proberen. Alles is vrijblijvend, lukt het niet, dan een volgende keer beter. Zo kunt u voorkomen dat uw kind tandarts vervelend gaat vinden.
Op welke leeftijd gaat mijn kind naar tandarts voor de eerste controle?
Een tijdig bezoek aan de tandarts is belangrijk voor ieders gebit. Neem uw kind daarom vanaf twee jaar mee naar de tandarts voor controle. Dat kan bijvoorbeeld gecombineerd wanneer u zelf voor een controlebezoek gaat. Uw kind kan bij het allereerste bezoek wat rondkijken in de praktijk. Zo raakt het vertrouwd met de omgeving en met de medewerkers.
Moet ik mijn kind voorbereiden op het eerste tandartsbezoek?
Bereid uw kind voor op het eerste bezoek. Vertel dat hij of zij mee mag naar de tandarts. Leg uit wat daar allemaal te zien is, zoals een mooie stoel, een grote lamp, en een meneer of mevrouw in een witte jas. Zeg er ook bij dat uw kind misschien even op die stoel mag zitten. Vertel dat de tandarts deze of de volgende keer ook even in zijn of haar mond wil kijken, net zoals bij u zelf. Prikkel de nieuwsgierigheid. Tandartsbezoek is normaal en hoort erbij.
Wat vertel ik mijn kind over het tandartsbezoek?
Een kind kunt u op het tandartsbezoek voorbereiden door daar op een begrijpelijke manier over te vertellen. Kies het niveau dat bij de leeftijd van uw kind past. Vertel niet te veel details, maar bied vooral een gevoel van veiligheid. Begin niet over behandelingen, bij een kind jonger dan vier jaar. Vertel uw tandarts bij de controle wat uw kind al weet, bijvoorbeeld over tandenpoetsen.
Hoe vaak moet ik met mijn kind naar de tandarts?
Als u twee keer per jaar met uw kind naar de tandarts gaat, is dat meestal voldoende. Hij kan u en uw kind begeleiden bij de ontwikkeling van een gezond gebit en uw kind behandelen als dat nodig is.
Mijn kind moet naar de tandarts. Wat kan ik doen als ik zelf erg tegen tandartsbezoek opzie?
Kinderen zijn gevoelig voor negatieve signalen. Zeker voor die van hun ouders. Het is daarom belangrijk dat u ontspannen bent als u naar de tandarts gaat. Laat uw kind liever thuis als u zelf moet worden behandeld. Dat is voor u en uw kind rustiger. Gaat u alleen voor controle naar de tandarts? Neem uw kind dan gewoon mee. Ziet u zelf erg op tegen het tandartsbezoek? Laat uw kind dan met een andere volwassene naar de tandarts gaan. U kunt dit ook eerst overleggen met uw tandarts.
Sealen
Sealen is het aanbrengen van een laagje kunststoflak over de groeven en putjes in de kauwvlakken. Dit laagje beschermt de kiezen tegen het innestelen van bacteriën. Hierdoor wordt het risico op cariës/tandbederf kleiner.
Leeftijd sealen
Sealen kan bij voorkeur vlak na het doorbreken van de blijvende kiezen. Dit is gemiddeld rond het zesde levensjaar. Maar sealen kan altijd effectief worden toegepast bij kinderen. In enkele gevallen wordt het gebit van volwassenen ook geseald, maar dat is eerder uitzondering dan regel. Uw tandarts kan u adviseren wat het beste is en of het zinvol is om het gebit te sealen.
Hoe ontwikkelt het gesealde gebit zich?
Een enkele keer moet de behandeling worden herhaald. Uit onderzoek is gebleken dat sealen een effectieve (preventieve) behandeling is.
Fluoride
Fluoride maakt het glazuur van tanden en kiezen sterker. Het werkt op twee manieren op de tanden en kiezen: van binnenuit en van buitenaf.
Aanvullend fluoridegebruik
Wanneer er bij een kind veel gaatjes (cariës) of tanderosie ontstaan kan de tandarts of mondhygiënist ter preventie aanvullend fluoridegebruik adviseren. Dit advies bestaat bijvoorbeeld uit dagelijks een keer extra poetsen met fluoridetandpasta of spoelen met een mondspoelmiddel dat fluoride bevat. De meeste mondspoelmiddelen met fluoride, net als fluoridetandpasta, bevatten geen hoge concentratie fluoride. Bij het dragen van een beugel wordt meestal ook extra fluoride geadviseerd, vaak in de vorm van een mondspoelmiddel.
Daarnaast kan een tandarts of mondhygiënist een fluoridebehandeling met een gel geven of een speciale fluoridelak op tanden en kiezen aanbrengen.
Fluoride-advies
Het Ivoren Kruis geeft het volgende advies over gebruik van fluoride:
- 0 t/m 1 jaar: na de doorbraak van het eerste tandje één keer per dag poetsen met fluoride peuter
- 2, 3 en 4 jaar: twee keer per dag poetsen met fluoride peuter
- 5 jaar en ouder: twee tot drie keer per dag poetsen met fluoridetandpasta voor kinderen
Goede voedingsgewoonten
De belangrijkste voorzorgsmaatregel voor een gezond gebit is om het aantal keren dat gegeten en gedronken wordt tot 7 keer per dag te beperken. Dit is inclusief de 3 hoofdmaaltijden.
Het is goed om een kind te wennen aan het geven van tussendoortjes op vaste momenten op de dag. Verder is het goed om een kind van jongs af aan niet teveel aan zoete smaken te wennen. Kies vaker tussendoortjes zonder suiker en voeg niet overal suiker aan toe.
Beperk het drinken van frisdranken (óók de light-varianten!), sportdrankjes, vruchtensappen en limonades en verdun ze eventueel met water. Laat kinderen eventueel met een rietje drinken en naspoelen met water.
Fruit eten
Geef een kind maximaal 2 keer per dag zuur fruit zoals: appels, sinaasappels, mandarijnen, bessen, kiwi’s, druiven en bramen. Fruit is gezond en daarom en goed voor een kind om te eten. Echter te vaak op een dag gegeven kan het tanderosie veroorzaken.
Poetsen na het eten
Het is goed om niet direct na het eten of drinken te poetsen. Door de suikers en zuren in de meeste voedingmiddelen wordt het glazuur direct na het eten een beetje zachter. Het glazuur kan hierdoor op dat moment makkelijker worden “weggepoetst”.
Goed tanden poetsen
Vaak wordt nog te snel, te weinig of niet goed gepoetst. Even snel de tandenborstel langs het gebit halen en daarbij de helft overslaan is niet voldoende. Daarnaast is het belangrijk het tanden poetsen niet te snel aan het kind zelf over te laten en als ouder te helpen met napoetsen.
De gouden regel is 2 minuten tanden poetsen. Dit lijkt misschien veel, maar het is wel de tijd die nodig is om alle tanden en kiezen aan alle kanten goed schoon te maken. Bovendien maakt tanden poetsen niet alleen het gebit schoon, maar daarnaast zorgt de fluoride in tandpasta dat tanden en kiezen sterker worden en beter bestand zijn tegen gaatjes en tanderosie. Om het gebit goed schoon te maken is een goede poetstechniek belangrijk.
Hoe vaak tanden poetsen?
- Poets 1 keer per dag vanaf het doorkomen van het eerste tandje tot de leeftijd van 2 jaar.
- Poets 2 keer per dag vanaf de leeftijd van 2 jaar: ’s ochtends en ’s avonds.
- Blijf in ieder geval tot de leeftijd van 10 jaar als ouder 1 keer per dag napoetsen.
Belangrijk
Het is belangrijk om met een schoon gebit te gaan slapen. Sla daarom ’s avonds het poetsen niet over.
Tip
Om tanderosie te voorkomen wordt aanbevolen om minimaal een half uur na het eten niet te poetsen.
Niet vergeten: de tong poetsen!
Op de tong blijven veel bacteriën en viezigheid kleven. Dit kan een slechte adem geven. Door de tong na het tandenpoetsen even “mee te poetsen” kan dit voorkomen worden. Het is goed om dit ook kinderen aan te leren.
Napoetsen
Kinderen tot de leeftijd van 10 jaar hebben nog niet de motoriek om zelf hun gebit helemaal goed schoon te poetsen. Dit terwijl goed poetsen in deze periode juist heel belangrijk is.
Help kinderen daarom 1 keer per dag bij het poetsen door het gebit na te poetsen. Doe dit ondanks dat wat oudere kinderen misschien wel van mening zijn dat ze het prima zelf kunnen. Kies een moment uit dat het rustig is en wanneer er even de tijd voor is. In de avond voor het slapen gaan verdient wel de voorkeur omdat het gebit dan helemaal schoon is voor de nacht.
Gaatjes (cariës)
De belangrijkste factor voor het ontstaan van gaatjes zijn de suikers in onze voeding. Deze suikers worden door bacteriën in de mond bevinden omgezet in een zuur. Dit zuur lost het glazuur van tanden en kiezen op. Het glazuur kan zich na een zuuraanval wel weer herstellen, maar dit duurt een tijdje. Als er echter te veel zuuraanvallen op een dag plaatsvinden krijgt het glazuur geen kans meer om te herstellen en zal er na een tijdje een gaatje ontstaan.
Gaatjes ontstaan vooral op plaatsen waar veel bacteriën zitten. Bijvoorbeeld in de groeven van kiezen, in de ruimtes tussen tanden en kiezen en langs de tandvleesrand. Daarnaast ontstaan gaatjes sneller in pas doorgebroken tanden en kiezen van zowel het melkgebit als het blijvend gebit. Dit komt omdat het glazuur van deze pas doorgekomen tanden en kiezen poreus en nog niet geheel uitgehard is.
Voorkomen
Om gaatjes te voorkomen is het goed om het aantal eet- en drinkmomenten op een dag te beperken tot maximaal 7 (inclusief de 3 hoofdmaaltijden). Zo krijgt het glazuur de kans de kans om zich te herstellen van de zuuraanvallen die ontstaan na het eten en drinken van voedingsmiddelen met suiker.
Daarnaast is het belangrijk om goed te poetsen. Dit zorgt ervoor dat er minder bacteriën (tandplak) in de mond aanwezig zijn die de suikers uit voeding kunnen omzetten in zuren die schadelijk zijn voor het gebit.
Tenslotte kunnen door regelmatig tandartsbezoek (beginnende) gaatjes in een vroeg stadium opgespoord en behandeld worden.
Behandeling
De laatste tijd zijn er steeds meer (en jongere) kinderen die met onbehandelde gaatjes rondlopen. Ze hoeven hier niet altijd pijn van te ondervinden, maar vaak is dit echter wel het geval. Zelfs als onbehandelde gaatjes geen pijnklachten geven kunnen ze het gebit wel verder aantasten. Ook kunnen ontstekingen die ontstaan bij vergevorderde gaatjes invloed hebben op de algemene gezondheidstoestand van een kind.
Bij het melkgebit kunnen onbehandelde gaatjes ook schade toebrengen aan het daaronder gelegen blijvend gebit. Daarom moeten gaatjes in het melkgebit ook behandeld worden.
Ongelukjes / tand eruit
Belangrijk – Eerste hulp bij ongelukjes met het gebit
- Raadpleeg altijd zo snel mogelijk een tandarts en wacht niet!
- Het is wel handig om eerst even naar de tandartspraktijk te bellen of deze open is zodat er geen onnodige tijd verloren gaat! Is de eigen tandarts niet bereikbaar of is het weekend, zoek dan een andere tandarts of een spoedtandarts.
- Vergeet niet om de uitgevallen tand of het afgebroken stukje tand mee te nemen, voor zover dit teruggevonden kan worden.
- Pak een uitgevallen tand alleen bij kroon vast (gedeelte dat boven het tandvlees uitsteekt). Maak de tand niet schoon en desinfecteer hem niet.
- Neem een uitgevallen tand bij voorkeur mee in een beetje melk of speeksel. Zorg dat de tand nat blijft. Een uitgedroogde tand zal meestal niet meer succesvol kunnen worden teruggezet.